FIERLJEPPEN IN FRIESLAND.
EEN TYPISCH FRIESE SPORT
FIERLJEPPEN.
ONTDEK HET OP POLSTOKAFSTAND
VAN HÚNS.
Fryslân heeft een unieke sport die diep geworteld is in haar geschiedenis: fierljeppen. Wat letterlijk "ver springen" betekent in het Fries. Deze traditionele Friese sport, die zijn oorsprong vindt in de agrarische gemeenschappen van de regio, is uitgegroeid tot een geliefd spektakel dat zowel de lokale bevolking als bezoekers uit het buitenland aantrekt. En ons vakantiehuis in Friesland ligt middenin het waterrijke landschap wat ideaal is om te fierljeppen.
IN HET KORT
Fierljeppen was vroeger een praktische manier voor boeren en veehouders om waterwegen en grachten over te steken. Wat ooit begon als een noodzakelijke vaardigheid, werd al snel een populaire sport. Met als doel om met een stok over een sloot te springen en een zo groot mogelijke afstand af te leggen. Het duurde dan ook niet lang voordat er competities werden georganiseerd en er technieken werden ontwikkeld om steeds verder te springen.
In 1767 werden de allereerste wedstrijden gehouden. En tegenwoordig is fierljeppen een van de meest herkenbare en geliefde sporten van Friesland. Zo trekt het Fries kampioenschap jaarlijks duizenden toeschouwers.
DE SPELREGELS
De basis van de sport is eenvoudig: spring met behulp van een lange, flexibele stok over een watergracht naar de overkant. De lengte van de sprong wordt gemeten vanaf de afzetplaats tot aan de overkant van de gracht. De deelnemer die de langste sprong maakt, wint de wedstrijd.
Er zijn strikte regels wat betreft de techniek van de sprong en het gebruik van de stok. Daardoor is fierljeppen een uitdagende en spectaculaire sport is om te zien en te beoefenen. Bij fierljeppen draait namelijk alles om kracht, behendigheid en timing. Met een indrukwekkende sprong die begint met een korte, felle sprint naar de polsstok.
DE FIERLJEPPOLDER
28 minuten van Húns
Een van de meest iconische plekken om meer te leren over de historie en de cultuur van fierljeppen is de Fierljeppolder, in de buurt van Leeuwarden. Hier vind je niet alleen een leuk museum gewijd aan de sport, maar ook een speciaal ontworpen fierljepterrein. Hier kun je zelf de sensatie van het springen ervaren.
Het museum biedt inzicht in de evolutie van fierljeppen, de technieken die worden gebruikt en de helden die de sport hebben gevormd tot wat het vandaag de dag is. Voor avontuurlijke zielen is het ook mogelijk om onder begeleiding van ervaren instructeurs zelf de sprong te wagen en te ervaren waarom fierljeppen zo’n geliefd erfgoed is in Friesland.
https://www.fierljeppolder.com/
06 81082667
Dokter Ypeylaan 10 in Noardburgum
GESCHIEDENIS EN ONTWIKKELING
De Tachtigjarige Oorlog
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) vochten de Nederlanden tegen Spanje. Beide partijen bouwden verdedigingslinies. Deze lagen vaak langs rivieren en kanalen. Deze linies stonden bekend als de Spaanse linies. In Nederland, en vooral in Friesland, waren er veel waterwegen, moerassen en sloten. Deze vormden zowel natuurlijke als kunstmatige hindernissen.
De eerste fierljeppers
Fierljeppen begon uit een praktische noodzaak. Boeren en bewoners van Friesland moesten vaak over brede sloten springen om hun land te bereiken. Voor langs de linies was het belangrijk om snel over sloten en rivieren te springen. De oorlog had dus waarschijnlijk van grote invloed op het fierljeppen. De technieken werden verfijnd. En na de oorlog werd fierljeppen een populaire sport.
Van hout naar aluminium naar carbon
De eerste fierljeppers gebruikte houten polsstokken. Later werd de overstap gemaakt naar aluminium exemplaren. Tegenwoordig worden langere en sterkere carbonpolsen gebruikt. Hierdoor kunnen springers grotere afstanden overbruggen.
Verdere ontwikkeling
Ook de schansen waarop gesprongen wordt, hebben een evolutie doorgemaakt. Er werden langere schansen gemaakt, er kwam een goed aangepaste landingsplaats. Deze veranderingen stimuleerden de ontwikkeling van de sport nog verder.
Toch blijft het klimmen op de polsstok een cruciaal onderdeel. Ook het beheersen van de sprong is essentieel voor het succes.
WEDSTRIJDEN EN KAMPIOENSCHAPPEN
Fries kampioenschap
Sinds 1957 wordt in Winsum (vlakbij Húns) het Fries Kampioenschap (FK) Fierljeppen gehouden. Het hele fierljepseizoen wordt hier reikhalzend naar uitgekeken. Het is de belangrijkste Friese fierljepwedstrijd. lakbij Húns. Het Fries Kampioenschap trekt de beste fierljeppers uit de hele regio, die strijden om de prestigieuze titel van Fries Kampioen. Langs de oevers van het water verzamelen honderden opgewonden toeschouwers om de sporters aan te moedigen en te bewonderen.
Wie wordt Nederlands kampioen?
De Friese Vogelbeschermingswachten besloten wedstrijden te organiseren voor fierljeppen. Daarom hebben ze in 1960 de Frysk Ljeppers Boun opgericht. De wedstrijden beginnen in mei en eindigen in september met het Nederlands Kampioenschap. Elk jaar worden records verbroken. Zo springen de heren in de topklasse regelmatig verder dan 20 meter. Voor de jeugd zijn bij elke vereniging twee jeugdschansjes aangelegd. Ook zij hebben hun eigen wedstrijdcompetitie.
Andere bonden en organisaties
Ook de Polsstokbond Holland en de Nederlandse Fierljepbond organiseren veel wedstrijden en toernooien. Zelfs in Utrecht worden er competities gehouden. De grote kampioenschappen trekken altijd veel publiek. Mensen genieten van de spectaculaire sprongen en de intense competitie.
TECHNIEK EN MATERIAAL
Bij fierljeppen gaan techniek en materiaal hand in hand. Het draait om de juiste combinatie. In de loop der tijd zijn de polsstokken van hout naar aluminium gegaan. Uiteindelijk wordt nu carbon gebruikt. Dit zorgt voor langere polsstokken en hogere sprongen.
Ook de schans speelt een grote rol. Deze moet stevig zijn en goed ontworpen. Zo krijgt de springer genoeg momentum om ver te springen. De landingsplaats is ook aangepast voor de veiligheid. Er ligt een dikke laag zand en goed aangepaste velden die de impact van de springer opvangen.
ORGANISATIE EN PUBLICITEIT
Voor het behoud en de groei van fierljeppen zijn organisatie en publiciteit heel belangrijk. De verenigingen in Friesland spelen hierin een grote rol. Zoals de bekende vereniging in It Heidenskip die veel wedstrijden en demonstraties organiseren. Het publiek kan tijdens deze evenementen de skills van de springers van dichtbij bewonderen.
De evenementen van It Heidenskip trekken zowel lokale toeschouwers als nieuwsgierige toeristen. Promotie van de sport blijft belangrijk. Want door fierljeppen ook buiten Friesland bekend te maken, blijft de sport groeien.
In 1767 werden de allereerste wedstrijden gehouden. En tegenwoordig is fierljeppen een van de meest herkenbare en geliefde sporten van Friesland. Zo trekt het Fries kampioenschap jaarlijks duizenden toeschouwers.
